Belki de yeni elektronik cihaz aldınız ve birkaç ay içinde arızalandı; ya da favori markanızdan aldığınız bir giysi, birkaç yıkamadan sonra şeklini kaybetti. Bu durum, yalnızca sizin veya çevrenizdeki birkaç kişinin başına gelen spesifik bir olay değil, aslında günümüz tüketim mallarının genel özelliği hâline gelmiş durumda.
Peki, neden on yıl önce aldığımız ürünler yıllarca sorunsuz bir şekilde hizmet verirken şimdiki ürünler çok daha kısa sürede kullanılamaz hâle geliyor?
Eskiden bir ürüne ihtiyacınız olduğunda özel olarak üretilmiş bir şey satın alıyordunuz.
Örneğin, bir ceket için bir terziye gidip diktiriyordunuz ancak zamanla bu süreç değişti ve seri üretim ürünlerine yönelik yükseliş başladı. İnternetin yaygınlaşmasıyla birlikte birçok kişinin artık ürünleri bizzat görmeden online olarak satın aldığını düşünürsek sadece satın alma alışkanlıklarımız değil aynı zamanda ürünlerin kalitesi de değişti.
Yeni bir sezon ve hop, çoktan modası geçti ve ürününüz eskidi bile… Yeni bir şey satın alıyorsunuz ama orijinalinde fiziksel olarak bir sorun olduğu için değil, tamamen zevkine. Onlarca yıldır bu şekilde yaşıyoruz ve artık hepimiz her zaman bir sonraki en iyi şeyi istiyoruz.
Tabii bu durumun seri üretimden kaynaklandığını da söylemek gerek. Örneğin kıyafetlerde “moda” adı altında kalitesiz kumaş, iplik ve işçilik gibi etmenler bu durumun ortaya çıkmasının en büyük sebeplerinden biri.
Düşük maliyetin büyük şirketlerin işine geldiğini, eminiz ki birçoğunuz tahmin etmişsinizdir. Ne de olsa kimse birkaç ay sonra aynı modaya ayak uydurmayacak değil mi?
Teknolojik ürünler söz konusu olduğunda, eskiden yeni bir modelin piyasaya sürülmesi büyük ses getirirdi.
Günümüzde şirketler, her yıl sadece mini minnacık değişiklikler yaparak yeni modeller çıkarıyor. Bu yöntem, tüketicilerin sürekli olarak en yeni ürünü satın almasını teşvik ediyor ancak bu ürünlerin kalitesinde büyük bir iyileşme sağlamıyor.
Yani bu konunun örneğini en iyi Apple telefonları üzerinden verebiliriz: Uzun zamandır Android telefonlarda olan bir şey Apple’a gelince pek çok kişi sırf o özellik geldi diye gidip telefonunu değiştirebiliyor. Kısaca artık hepimiz deli gibi her şeyi tüketiyoruz desek katılırsınız herhâlde?
Ürünlerin hızla eskimesi ve kolayca bozulması, günümüzde tüketicilerin onarım hakkı için mücadele etmesine neden oluyor.
New York Eyaleti’nin 2022’de kabul ettiği onarım hakkı yasası gibi girişimler, bu soruna bir çözüm sunuyor. Ayrıca tüketiciler olarak hızlı moda ve teknoloji trendlerinden uzak durarak niyetli satın alma yaparak ve sahip olduğumuz ürünlere özen göstererek bu döngüyü kırmak mümkün.
Ne de olsa ürünler bizim için üretiliyor değil mi? Bu yüzden ne istediğimizi açıkça belirlemeli ve kaliteli, uzun ömürlü ürünler talep etmeliyiz. Konu hakkındaki düşüncelerinizi merakla bekliyor olacağız.
İlginizi çekebilecek diğer içeriklerimize göz atmayı unutmayın:
